Case: Fietslessen voor anderstalige jongeren in Leuven

De Fietsschool organiseert fietslessen voor OKAN-jongeren in samenwerking met scholen en opvangcentra. Jongeren leren er op een veilige, speelse en efficiënte manier fietsen en de verkeersregels toepassen. Zo versterken we hun zelfstandigheid, zelfvertrouwen en sociale integratie. Ontdek hier hoe we te werk gaan.

Mobiliteit als sleutel tot vrijheid en integratie

Voor jongeren tussen 12 en 18 jaar betekent fietsen vrijheid: om zelfstandig naar school, de sportclub, de jeugdbeweging of vrienden te gaan. Zeker voor anderstalige nieuwkomers en OKAN-jongeren is de fiets vaak de enige manier om zich vlot te verplaatsen. Daarom zijn fietslessen voor deze doelgroep een logische én waardevolle keuze. Een no-brainer eigenlijk.

"Als je hier niet kan fietsen, hoor je er niet echt bij. Dat is zo zonde. Onder meer daarom bieden we OKAN-leerlingen fietslessen aan."
An, Heilig Hart Instituut Heverlee

Samenwerking met leerkrachten en begeleiders

Voor jonge nieuwkomers is fietsen niet alleen praktisch, het helpt hen ook om op school te raken en aansluiting te vinden bij leeftijdsgenoten. Het vergroot hun zelfstandigheid en zelfvertrouwen. Want wie kan fietsen, 'hoort erbij'.

Sinds 2018 werkt De Fietsschool daarom samen met OKAN-scholen en opvangcentra om anderstalige jongeren op een veilige manier te leren fietsen.

  • OKAN-scholen begeleiden jongeren (12–18 jaar) die nieuw zijn in België en een jaar lang intensief Nederlands leren voor ze doorstromen naar het reguliere onderwijs.
  • Opvangcentra, waar specifieke deelwerkingen bestaan ​​rond de opvang van niet-begeleide minderjarige asielzoekers, bieden jongeren vaak hun eerste kennismaking met het Belgische verkeer.

Anderstalige jongeren pelt praktijk 1 jongere op fiets

Een doordachte aanpak op meerdere sporen

Vanuit onze expertise met fietslessen voor anderstalige volwassenen en een analyse van de noden van scholen en opvangcentra, werkten we lesaanbod uit speciaal voor anderstalige jongeren. Die aanpak richt zich op verschillende sporen:

  • Praktijklessen: We leren fiets- en verkeersvaardigheden aan, op maat van de jongere.
  • Theorielessen: We geven aangepaste uitleg over de wegcode, met aandacht voor risicosituaties.
  • Train-the-trainer: We voorzien vormingen rond fietsmobiliteit voor leerkrachten en begeleiders.
Daarnaast namen we ook het bestaande lesmateriaal over verkeersthema's eens onder de loep. Dat aanbod is nu vaak taalintensief en vooral gericht op kleine kinderen (4- tot 12-jarigen). Niet afgestemd op anderstalige jongeren dus... Bovendien is het niet altijd eenvoudig om met 12- tot 18-jarigen te werken rond veilig verkeersgedrag. Groepsdruk, risicogedrag en uiteenlopende leerachtergronden vragen om een sterke, flexibele aanpak. Daarom drong otwikkeling van aangepast lesmateriaal zich op.
  • Educatief materiaal: We ontwikkelen lesmateriaal, enerzijds gericht op zelfstudie door de jongere, anderzijds voor leerkrachten en begeleiders om in te zetten in de klas.

Cijfers voor Leuven

De Fietsschool organiseert sinds 2019 fietslessen voor jongeren uit de drie OKAN-scholen in Leuven. Elke lessenreeks bestaat uit 8 lessen van 2 uur, en vindt plaats tijdens de schooluren. Lesgevers van De Fietsschool begeleidden die lessen.

Jaarlijks bereiken we in Leuven zo'n 30-40 jongeren. Sinds 2019 gaat het dus in totaal om 230 deelnemers. 77,5% van hen zijn meisjes. Ongeveer de helft van de deelnemers had voor de eerste les nog nooit gefietst. 31% van hen heeft zeer beperkte fiets- en verkeersvaardigheden, terwijl 14% technisch perfect fietst, maar totaal geen ervaring heeft met fietsen in een verkeersomgeving.

Jongens wegcode 1 OKE
40%

van de jongeren

kan na afloop van de lessen zelfstandig fietsen in het verkeer
40%

van de jongeren

krijgt advies om nog verder te oefenen op straat, onder begeleiding
20%

van de jongeren

heeft extra fietslessen nodig om fiets- en verkeersvaardigheden beter onder de knie te krijgen

Tips voor een succesvolle lessenreeks

Ook in andere steden en gemeenten zijn er ongetwijfeld OKAN-jongeren voor wie fietslessen een meerwaarde zijn. Op basis van onze ervaringen in Leuven, geven we alvast deze basistips mee voor een succesvolle lessenreeks.

Voor praktische fietslessen:

  • Start met een fietstest om het niveau van de deelnemers te bepalen en te differentiëren. Neem de meest fietsvaardige jongeren pas later mee in de fietslessen.
  • Maak duidelijke afspraken voor de start van de les.
  • Werk met fietsspelletjes en gevarieerde oefeningen (1-2-3 piano op de fiets, fietsvoetbal, ...).
  • Voorzie voldoende begeleiding en werk in kleine groepjes. Zo zorg je ervoor dat elke jongere op zijn of haar eigen tempo kan leren.
  • Oefen verder met de jongeren na de fietslessen.

Voor theorielessen:

  • Ga voor een mix van methodes om de wegcode voor fietsers aan te leren en te oefenen.
  • Stem af met andere leerplannen en koppel aan thema’s uit de lessen Nederlands of maatschappelijke vorming.
  • Organiseer een verkeerswandeling om te observeren hoe het verkeer omgaat met de verkeersregels.
  • Gebruik video's die jongeren zelfstandig kunnen bekijken. Voorbeelden vind je op onze kennisbank.

Een aanbod met impact

Fietslessen bieden OKAN-jongeren niet alleen bewegingsvrijheid, maar ook zelfvertrouwen en sociale aansluiting. Werken met deze doelgroep vraagt extra inspanning, maar de motivatie is groot. Net als de impact.

Beersel voorjaar 25

Wil jij ook OKAN-jongeren helpen fietsen?

De Fietsschool biedt een beproefde aanpak voor onderwijsdiensten van steden en gemeenten of scholenkoepels. Zo leren ook anderstalige jongeren fietsen, op een schaalbare en efficiënte manier. Contacteer ons om de handen in elkaar te slaan.