Case: Leren fietsen in het Buitengewoon Onderwijs
Voor heel wat kinderen in het buitengewoon onderwijs is het niet eenvoudig om vlot op school te geraken. Voor hun vervoer zijn ze afhankelijk van hun ouders, hun begeleider, of de schoolbus. Om vlottere verplaatsingen mogelijk te maken, onderzocht De Fietsschool of ook de fiets een oplossing kan zijn voor sommige leerlingen.
Lukt het om naar school te fietsen?
In opdracht van het departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse Overheid onderzochten De Fietsschool en Mobiel 21 of bepaalde kinderen in het buitengewoon onderwijs naar school kunnen leren fietsen. We gingen na voor welk type leerling fietsen een haalbare vervoerskeuze kan zijn, en op welke manier we dit best samen met hen aanpakken.
Tegelijkertijd nam De Fietsschool ook haar lesaanpak en -inhoud onder de loep. Die aanpak en inhoud waren tot nu toe namelijk niet afgestemd op kinderen met een beperking of extra zorgnoden.
Verloop van het onderzoek
Ons onderzoek bestond uit verschillende fasen:
1) Algemene bevraging
We stuurden een bevraging uit naar ruim 300 scholen in het buitengewoon onderwijs. Via de vragenlijst brachten we in beeld of leerlingen fietsen, op welke manier scholen zich met fietsmobiliteit bezig houden en waar dan de grootste uitdagingen liggen per type leerling.
2) Verdieping via gesprekstafels en opleiding
Om de bevraging verder uit te diepen, brachten we leerkrachten samen via gesprekstafels. We zoomden in op de concrete uitdagingen rond fietsmobiliteit en deelden ook goede voorbeelden. Daarnaast volgde het hele team van De Fietsschool en Mobiel 21 een opleiding bij G-sport Vlaanderen. Zo leerden we de verschillende typen leerlingen in het buitengewoon onderwijs beter kennen en kregen we handvaten om onze fietsactiviteiten bij te sturen op maat van mensen met een beperking.
2) Training, uitwisseling en inspiratie
De gesprekstafels maakten duidelijk dat fietsen de interesse van heel wat scholen in het buitengewoon onderwijs prikkelde. Daarom organiseerden we een inspiratiedag voor leerkrachten. Die dag bestond uit een praktijktraining Fietsles geven, hoe doe je dat? uit het opleidingsaanbod van de Fietsschool en een demonstratiesessie Fietsen met aangepaste fietsen i.s.m. Bike Republic. We wisselden ook ideeën uit over thema's als fietsonderhoud, fietsaankoop, ouderbetrokkenheid, fietsen op straat, fietsen met autisme, enzovoort. Een heerlijk leerrijke dag!
Handleiding "Leren fietsen in het buitengewoon onderwijs"
Tijdens de verschillende onderzoeksfases bundelden we input, inzichten en inspirerende voorbeelden uit het buitengewoon onderwijs. Die verwerkten we tot de Handleiding Leren fietsen in het buitengewoon onderwijs. Handig voor scholen die de fiets een prominentere plek willen geven in woon-school-verplaatsingen, én meteen ook een mooie aanvulling op onze Handleiding Fietsles geven, hoe doe je dat?
Aanpak per type en per persoon
Uit ons onderzoek blijkt dat fietsen in het buitengewoon onderwijs geen evidentie is om verschillende redenen. Vooral bij kinderen met autisme zijn de drempels groot.
Toch geven heel wat scholen aan dat ze versterkt willen inzitten op vlotte fietsverplaatsingen naar school. Dat is zeker mogelijk, maar vraagt een gerichte aanpak op maat, die rekening houdt met de diversiteit van leerlingen in het buitengewoon onderwijs, de verschillende types, en de unieke situatie van elke individuele leerling.
Meer weten?
Wil jij meer weten over dit onderzoek, over fietsmobiliteit bij personen met een beperking of over de Handleiding Leren fietsen in het buitengewoon onderwijs?